Średniowieczne dziedzictwo przestrzenne wielkiej kompozycji krajobrazowej Rud Wielkich
Klasztor cystersów w Rudach na Górnym Śląsku powstał około połowy XIII wieku. Na powstała wówczas kompozycję przestrzenną składają się: lokalizacja kościoła i klasztoru, położonych w dolinie rzeki Rudy na obszarach leśnych, w oddaleniu od siedzib ludzkich; plan przestrzenny światyni klasztornej, wzniesionej wedle skromnego i wówczas już przeżywającego się tzw. planu bernardyńskiego; centralny układ sieci lokalnych dróg zbiegający się w opactwie na kształt tzw. róży wiatrów. Autor rozważa możliwe ideowe sensy tych cech przestrzennych.
Dariusz Tabor